orhun abideleri ne demek?

Orhun Abideleri, 8. yüzyılda Göktürkler tarafından dikilmiş olan ve Türk tarihinin bilinen ilk yazılı belgeleri arasında yer alan anıtlardır. Moğolistan’ın kuzeyinde, Orhun Vadisi’nde bulunurlar. Bu anıtlar, Türklerin siyasi, sosyal ve kültürel yaşamları hakkında önemli bilgiler sunar.

Orhun Abideleri üç ana anıttan oluşur: Bilge Kağan, Kültigin ve Tonyukuk yazıtları. Bilge Kağan ve Kültigin yazıtları 732 ve 735 yıllarında dikilmiştir ve yazarı Göktürk yazıcısı Yollug Tigin'dir. Tonyukuk yazıtı ise, Bilge Tonyukuk tarafından 716-734 yılları arasında yazdırılmıştır.

Abideler, Göktürk alfabesi ile yazılmış olup, Türkçe'nin en eski yazılı örneklerinden biridir. İçerik olarak, Göktürk Devleti'nin kuruluşu, siyasi olayları ve o dönemdeki toplumsal yaşamı anlatır. Ayrıca, Türk dilinin ve edebiyatının gelişimine dair önemli ipuçları sunar.

Orhun Abideleri, tarihi ve kültürel önemlerinden dolayı, Türklerin tarihini ve dilini anlamak için büyük değer taşır. Ayrıca, Türk edebiyatının ve tarih yazıcılığının da erken örnekleri arasında yer alır. Bu anıtlar, günümüzde Moğolistan'da koruma altında bulunmaktadır ve UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınmıştır.